De grootste beeldhouwer van Zimbabwe worden, aanvankelijk was het slechts een droom voor Dominic Benhura. Afkomstig uit een arm gezin hield Benhura zijn verwachtingen klein toen hij nog experimenteerde met klei. Veertig jaar later en Benhura heeft het tegendeel bewezen als internationaal gerenommeerd kunstenaar. Zijn prijswinnende beelden worden verzameld en tentoongesteld in vele landen, ambassades, vliegvelden en zelfs in de huizen en kantoren van presidenten.

Start met klei 

“Mijn vader overleed in juni 1968, nog voordat ik was geboren,” vertelt Benhura. Met weinig steun had zijn moeder moeite om voor een jong gezin te zorgen. Ze verkocht groenten en brandhout om rond te komen. De zesjarige Benhura stond zijn moeder van jongs af aan bij door vee te hoeden. “Tijdens het vee hoeden kon ik met het klei van de velden kleine beeldjes maken. Daar begon het allemaal mee.”

Benhura laat zich niet door armoede in bedwang houden en onderscheidt zich al snel als een begaafde leerling op school. Zijn academische intelligentie brengt hem op zijn tiende bij zijn oom in hoofdstad Salisbury, het huidige Harare. Daar krijgt Benhura betere scholing.

Schoolgeld

Het beeldhouwen neemt Benhura in zijn greep, als hij in de hoofdstad begint samen te werken met zijn neef. Die neef, Tpafuma Gutsa, is al een bekende beeldhouwer. Hij neemt de jonge Benhura onder zijn hoede. Omdat de klei in de stad niet geschikt is voor beeldhouwen, stapt Benhura over op steen. Niet veel later heeft hij de kneepjes van de kunst onder de knie en verdient hij zijn eerste geld met de beelden: “Het begon als een hobby toen ik op school zat, maar uiteindelijk betaalde ik mijn schoolgeld met de opbrengsten van het beeldhouwen.”

Benhura verkoopt zijn eerst beeld op zijn twaalfde en raakt overtuigd van zijn talent. Na veel wikken en wegen in de daaropvolgende jaren besluit de kunstenaar op zijn twintigste te stoppen met zijn studie. Hij voegt zich bij de artistieke Shona-revolutie. 

De wereld in

“Mijn kunst heeft me naar plaatsen gebracht, waar ik nooit van had kunnen dromen. Ondertussen ben ik met tentoonstellingen in Zweden, België, Australië, Duitsland, de VS, Zuid-Afrika, Azië en Nederland (in de Leidsche Botanische tuinen, redactie) op alle continenten geweest. 

“Ooit heb ik een beeld mogen maken voor Chinese president Xi Jingpin. Daardoor kreeg veel nieuwe vrienden in dat deel van de wereld. Zo kreeg mijn dochter zelfs een schoolbeurs aangeboden in China naar aanleiding hiervan.” Benhura lijkt tegenwoordig haast wel populairder in het buitenland dan in thuisland Zimbabwe. Zo maakte hij een beroemd beeld voor Nelson Mandela, Swing Me Mama, waarna hij de wereldleider in persoon mocht ontmoeten. 

Uit al zijn beelden kan de kunstenaar eigenlijk geen favoriet kiezen: “Er zijn zoveel stukken die ik mooi vind, zoals het hoofd dat op het kantoor van de Danhiko Industrial School staat. Of Our HIV Friend die ik maakte toen ik een broer verloor aan de ziekte en besloot het stigma aan te vechten. Ook vragen veel verzamelaars juist weer naar het Leap Frog beeld, dat op Atlanta Airport staat.”

Cultureel erfgoed

Benhura gelooft dat kunst een belangrijke rol speelt bij het behoud van het culturele erfgoed van een land: “Kunst heeft een belangrijke rol bij het documenteren van een cultuur van een land tijdens een specifieke periode.”

“In de ogen van God zijn we allemaal gelijk, ongeacht afkomst, gezondheid en sociale klasse. We zijn het voorbeeld voor de volgende generatie. Dit wordt tijdens covid alleen maar benadrukt; nu iedereen een masker draagt. Het feit dat er niemand is die geen mondkapje draagt, bewijst dat we allemaal gelijk zijn,” vertelde Benhura in lijn met zijn ideologie.

Met afkeer kijkt Benhura naar de piraterij en namaak kunstwerken in de markt: “Het zou moeten worden aangepakt, zodat de markt niet wordt overspoeld met deze rommel. Het bederft de reputatie van de Zimbabwaanse kunst. Wat mij betreft zijn de ingrediënten voor succes: passie, discipline, toewijding en originaliteit. Kunstenaars moeten experimenteren en hun eigen stijl vinden.”