Het is twee jaar geleden dat ik voor het laatst een sportschool van binnen heb gezien. Ik wandel wel regelmatig, maar zonder de hoogtemeters in Nederland kun je dat nauwelijks een workout noemen. Toch besluiten we de Kilimanjaro te beklimmen, met 5895 meter de hoogste berg van Afrika. Ongetraind.

Eigenlijk waren we het helemaal niet van plan: te duur, te hoog, te weinig conditie. ‘Nevernooitniet dat ik nog een keer ongetraind een berg beklim,’ had ik mezelf bovendien beloofd na het beklimmen van Mount Toubkal (4167 m) in het Atlasgebergte in Marokko. Een waanzinnig mooie klimtocht, maar twee dagen lang kon ik amper meer rechtop staan van de spierpijn. Dat nogmaals, en dan op een berg die veel hoger is? Nee, bedankt.

Maar als Caroline, mijn vrouw, en ik in een hostel in Arusha de verhalen horen van reizigers die de sprong wel waagden beginnen we te twijfelen. Als we deze mensen mogen geloven is het meer een wandeling dan een technische klim, meer een mentale dan een fysieke uitdaging, is het extreem rustig waardoor de prijzen gunstig zijn (omdat het seizoen bijna is afgelopen). En er zouden plannen zijn om een kabelbaan aan te leggen waardoor de charme van het avontuur misschien wel helemaal verloren gaat. We hakken de knoop door: hoewel de meeste mensen trainen voor de tocht, gaan we totaal onvoorbereid in zeven dagen naar de summit.

Lemosho Route

Ki-li-man-ja-ro, 5 lettergrepen, 5 stappen. Op de eindeloze traptreden (lees: ongelijke rotsen en grind) van de berg is het soms lastig positief te blijven. Ik loop elke dag de trappen van mijn kantoor, maar dan ben je er na zeventig treden wel. Nu lijkt er geen einde aan de komen, en loop je urenlang trappen omhoog. ‘Waarom deed ik mezelf dit ook alweer precies aan?’ Om die gedachte te verdringen richt ik me op de 5 lettergrepen die de naam vormen van de berg. Het klinkt nogal vreemd -ik weet het- maar het werkt! Geen negatieve gedachte die de 5 lettergrepen nog kan verdringen, en dus genoeg ruimte om te genieten van deze tocht.

We bedwingen het dak van Afrika met Materuni Tours via de Lemosho Route. Een populaire route omdat je lijf voldoende tijd heeft om langzaam te wennen aan de hoogte. Bijkomend voordeel is de waanzinnig mooie en diverse natuur van het Nationale Park. Je loopt door vier verschillende ecologische zones met elk hun eigen karakter.

Het dichtbegroeide regenwoud is denk ik het mooiste bos wat ik ooit heb gezien. Zeker als de zon door de mist en het bladeren dak heen breekt: een magische verschijning. Ik herken de planten die bij ons in het tuincentrum als binnenplanten in potten verkrijgbaar zijn. Maar zo groot, zo veel en zo mooi heb ik het nog niet eerder gezien. Varens zien eruit als palmen en de hoge bomen zijn begroeid met lianen en honderden plukken mos: “oude mannenbaarden noemen we die,” licht onze gids Emmanuel toe.

Ondergescheten

Gedurende de route kun je soms zelfs wilde dieren tegenkomen. ‘Vooral vogels, maar als je geluk hebt zie je misschien wel olifanten of giraffes in het regenwoud,’ vertelt Emmanuel. ‘Er komen hier ook Buffalo’s voor, die vanuit het naastgelegen Kenia naar de Kilimanjaro komen. De dieren klimmen ‘s nachts tot wel 4000 meter hoogte vanwege het zoutgehalte in de rotsen wat ze oplikken.’ Zelf hebben we het genoegen om in het regenwoud kennis te maken met een groep Colobusapen. Terwijl wij dolgelukkig de zwart met wit gevlekte dieren met hun sierlijke witte staarten proberen vast te leggen, worden wij door de primaten minder enthousiast begroet. Het mooie witte aanhangsel gaat omhoog en het regenwoud vervult zich met een indringende geur: we worden letterlijk ondergescheten. Laat het een waarschuwing zijn, mocht je ooit zelf deze vriendelijk ogende dieren tegenkomen.

Ondanks het apenincident zijn de eerste drie dagen van de tocht me alles meegevallen. Fysiek is het tot nu prima vol te houden: ik had verwacht allang krom te lopen van de spierpijn, maar niets is minder waar. Onze gids hanteert het Pole, Pole-principe (Swahili voor langzaam, langzaam) waardoor je veel energie bespaart. Het voelt wat onnatuurlijk maar blijkbaar werkt het, want ik voel me topfit en loop tot nu toe zonder moeite de berg op.

Hoogteziekte

De lastigste factor is hoe je lichaam op de hoogte reageert. Je kunt bijvoorbeeld Diamox(r) slikken, maar van de neveneffecten kun je je ook heel naar gaan voelen (slap gevoel, diarree). Daarom besluit ik te proberen om de Kilimanjaro te beklimmen zonder pillen. Dag 3 is volgens onze berggids het moment van de waarheid als het op de hoogteziekte aankomt: “Dit is het moment dat je echt de hoogte kunt gaan voelen in je lichaam.” We gaan van Shira 2 Camp (3840 m) naar het Barranco Camp (3950m) via Lava Tower (4600m), Er staan dus flinke hoogteverschillen op de agenda vandaag.

Meermaals per dag checkt de gids het zuurstofgehalte in ons bloed om veilig naar boven te kunnen klimmen. Ik vertrek die dag met een score van 99 procent, maar verlies onderweg 10 punten van mijn zuurstofgehalte. Nog steeds prima, maar inmiddels wel voelbaar. Als we vanuit Lava Tower (Schitterend overigens) aankomen bij het kamp voel ik me hondsberoerd. Hoofdpijn, misselijk en totaal geen eetlust meer. De hoogteziekte kickt er inderdaad in. Had ik toch die pillen moeten slikken? De porters hebben zoals elke dag onze tent al opgezet, en we hoeven enkel nog onze slaapzak uit te rollen. Na een poging toch wat te eten duiken we zoals iedere avond rond 20.00 uur ons bed in. ‘Morgen voel ik me vast beter.’

Barranco Wall

De volgende dag staat de Barranco Wall op het programma; beter bekend als ‘the breakfast rock’. Nog steeds niet helemaal fit en met slechts anderhalve hap ontbijt begin ik aan de wat meer technische klimtocht. Het letterlijke klimmen is zo leuk dat ik door de adrenaline een stoot extra energie krijg: precies het ‘ontbijt’ wat ik nodig heb op dat moment. We hebben bovendien geluk; we zijn zo’n beetje de enige die vandaag de Muur beklimmen. “In het hoogseizoen kan hier sprake zijn van file,” zegt Emmanuel. Eind maart blijkt dus een perfect moment voor dit avontuur.

Het beklimmen gaat zo lekker, dat we besluiten een dag in het programma over te slaan. Dat had ik van te voren toch echt niet gedacht als ongetrainde bergbeklimmer. Dat betekent dus alleen wel dat we direct over het vulkanische gebergte doorlopen tot 4640 meter hoogte en vannacht al naar de summit gaan. We slapen daar ver boven de wolken in het tentenkamp Barafu, wat ‘ijs’ betekent in Swahili. Het donkere gesteente van de top van de vulkaan vormt de indrukkende achtergrond van het kamp met een adembenemend uitzicht.

Summit Night

“We wekken jullie om één uur vannacht met thee en popcorn,” legt Emmanuel de procedure uit. “Zorg dat je vijf lagen kleding over elkaar heen draagt vannacht: het weer is hier onvoorspelbaar en het kan koud worden. Lala Salama (welterusten)!”

Als we midden in de nacht onze tent uit kruipen schrikken we van wat we aantreffen: het hele kamp is gehuld in een dikke laag ijs en sneeuw. Ondanks dat de naam van het kamp doet vermoeden is het tegenwoordig helemaal niet meer vanzelfsprekend dat er zoveel sneeuw en ijs aanwezig is. Fijn natuurlijk voor de natuur, maar of wij er nu echt heel blij van worden?

We worstelen ons 7,5 uur lang door een sneeuwstorm naar boven. “Ik schat de temperatuur nu op -10 tot -15,” zegt onze gids. Te koud om pauze te nemen. Als we ook maar even stilstaan on een slok water te nemen, is de kou al in je botten te voelen. Er zit dus niks anders op dan door te bikkelen door de zeker 40 centimeter dikke laag sneeuw. Ki-li-man-ja-ro, Ki-li-man-ja-ro: ik probeer mij moedeloze gedachten opnieuw te verdringen met het zelfverzonnen mantra. Inmiddels kost dat wat meer moeite. Mijn oogleden zijn half bevroren, ik voel ijs in mijn baard en mijn benen voelen zwaar. Heel zwaar. Als ik naar beneden kijk zie ik dat dat niet alleen komt door de fysieke inspanning. Mijn scheenbenen zijn letterlijk tot een plaat ijs verworden.

Kilimanjaro-song

Toch lukt het ons om de top te bereiken! Jawel, ongetraind. De laatste meters gaan hortend en stotend naar boven, maar het uitzicht op de top is adembenemend mooi. En we hebben de summit helemaal voor onszelf. Dat is echt uniek! Om het succes te vieren worden we bij terugkeer toegezongen door de grootste helden van de berg, de mannen die de summit zelf niet zien – maar absoluut onmisbaar zijn om de top te bereiken: de porters. Enthousiast brengen ze de Kilimanjaro-song ten gehore.

Inmiddels is het avontuur achter de rug. Ik kijk (zonder spierpijn) vanaf de veranda in Moshi naar de regen die uit de hemel stort, wetende dat het boven op de berg nu waarschijnlijk nog harder sneeuwt. Of we het je zouden aanraden ongetraind naar boven te gaan? Dat hangt er vanaf op welk moment je het vraagt. Tijdens de summit night konden we onszelf wel uitschelden om het feit dat we geen enkele training hebben gedaan. Maar helpt die training tegen hoogteziekte of een sneeuwstorm? Juist het onvoorspelbare karakter van de Kilimanjaro maakt het avontuur de moeite meer dan waard.

De Lemosho Route duurt doorgaans zes tot acht dagen. Wij beklommen de Kilimanjaro met Materuni Tours, een lokaal bedrijf gerund door de bevlogen Ambrose. Kosten vanaf 2000 USD per persoon.