Fashion your seatbelts, dit is een (enorm stijlvolle) reis door Afrika in zeven modeweken.

In het lexicon van iedereen met een beetje verstand van mode staan sowieso vier steden: New York, Londen, Milaan en Parijs. Precies ook die volgorde, want het is de order of appearance. Eerst is de beurt aan New York om ontwerpers een podium te bieden waarop ze hun nieuwste collecties kunnen tonen. Dan volgt Londen, Milaan is daarna aan zet en Parijs mag het licht uitdoen. Goed. Hou je iets beter de vinger aan de polsslag van mode, dan weet je van de modeweek in Kopenhagen, en Berlijn, en misschien zelfs wel van die in Tbilisi (Georgië).

Bij de opmerkzame lezer begint er wellicht een zacht belletje te rinkelen: zijn er soms alleen modeweken in het Westen? Keurig opgemerkt, en: nee, absoluut niet. Er zijn óveral ter wereld modeweken. Daar we hier Afrika exploren dat het een lieve lust is, maakten we een lijst met de noemenswaardigste modeweken van het continent die je navigeren van Accra naar Johannesburg, van Johannesburg naar Dakar, van Dakar naar Lagos, van Lagos naar Kinshasa… Fashion your seatbelts, dit is een reis door Afrika in zeven modeweken.

Lagos Fashion Week

We starten in Lagos, Nigeria. We schreven er eerder over: ‘Wie het nieuws een beetje volgt, zal bij Nigeria eerder denken aan een zekere organisatie die delen van het land terroriseert dan aan, laten we zeggen, Lagos Fashion Week. En toch: mode uit Nigeria wint aan terrein. Of beter gezegd: mode uit Afrika wint aan terrein, en Nigeria is het populairste jongetje van de klas.’

Omoyemi Akerele mag de geschiedenisboeken in als stuwende kracht. Ze is oprichter van Style House Files, een bureau waarmee ze Afrikaanse labels en ontwerpers praktisch en financieel ruggensteunt. Om die labels en ontwerpers een deugdelijk podium te kunnen bieden, beklonk ze in 2011 Lagos Fashion Week. De modeweek groeide uit tot een van de grootste van het continent. Heineken is hoofdsponsor en voorname Afrikaanse labels als het Senegalese Tongoro Studio, het Zuid-Afrikaanse Maxhosa en het Nigeriaanse Orange Culture tonen er hun collecties.

Arise Fashion Week

We blijven even in Lagos – niet voor niets de economische en culturele krachtpatser van Nigeria. De stad telt meerdere modeweken en naast Lagos Fashion Week is Arise Fashion Week beslist het benoemen waard. Het evenement trekt slim internationaal gevierde modellen als Naomi Campbell, Liya Kebede en Imaan Hammam aan en als vanzelfsprekend gevolg een heleboel internationale kwaliteitspers.

Wat bij alle modeweken in Afrika maar zeker ook op het modeplankier van Arise gebeurt: jonge ontwerpers die onder luid gejuich en met succes de status-quo bevechten en stereotypes tackelen. Een van de intrigerendste karaktertrekken van de Afrikaanse modewereld.

In een industrie die hun cultuur vaak óf heeft toegeëigend óf juist laatdunkend heeft genegeerd, floreren nu Afrikaanse ontwerpers die met hun kleren de discussie aangaan. Maison ARTC (‘Representing Morocco’) is daarvan een stralend voorbeeld. De openingslook tijdens Arise was een couturewaardige uitvoering van de boerka, die op z’n beurt onderdeel was van een collectie waarvoor het label vintage stoffen vermaakte tot moderne kledingstukken (mind you: een aanpak die ook nog ’ns circulair is).

Accra Fashion Week

Door naar bijna-buurland Ghana, waar Accra Fashion Week hoge ogen gooit. Sowieso: het Afrikaanse modeverhaal is er een dat in rap tempo nieuwe hoofdstukken schrijft en met steeds meer happigheid wordt gelezen en gedeeld. Het culturele erfgoed waar een moderne draai aan wordt gegeven en vervolgens een goed verhaal mee wordt verteld, werkt aanstekelijk. Mensen willen meedoen en op de bandwagon hoppen.

Voor Afrikaanse ontwerpers en sociale ondernemers met een hart voor duurzame mode en eerlijke handel ziet de toekomst er glansrijk uit. Het gebrek aan grote kledingfabrieken is zowel een blessing als een curse. Enerzijds geeft het een label als vanzelf een goed verhaal. Een over trouw blijven aan ambacht en traditie en over duurzaam en eerlijk werken. Het geeft een kledingstuk per definitie meer waarde, want: handgemaakt en beperkte oplage. Anderzijds belemmert het de groei, immers: om internationale successen te behalen, aan internationale kledingrekken te kunnen hangen, moet je een stabiele kwaliteit kunnen waarborgen en bepaalde productieaantallen kunnen garanderen…

Een punt waar ook de labels tegenaan lopen die tijdens Accra Fashion Week showen. Sociale ondernemers kunnen een uitkomst bieden door educatie en meer geoliede werkplaatsen te faciliteren.

Joburg Fashion Week en Cape Town Fashion Week

Door naar Zuid-Afrika waar je in Johannesburg Joburg Fashion Week kunt bezoeken en in Kaapstad Cape Town Fashion Week. Beide modeweken worden georganiseerd door African Fashion International (AFI), dat net als Style House Files een springplank betekent voor een nieuwe generatie Afrikaanse ontwerpers.

Zo selecteert het AFI Fastrack-programma uitblinkers die een jaarprogramma wordt aangeboden incluis mentor, media-aandacht en masterclasses. All things needed om jonge ontwerpers te leren navigeren in de modewereld. Een programma dat z’n vruchten afwerpt. Rich Mnisi is een Fastrack-veteraan die een plekje op de internationale modekaart verzegelde en Beyoncé voorziet van kleren. Verder showt het internationaal gevierde Maxhosa op beide modeweken en vind je de beeldschone creaties van Gavin Rajah tijdens die van Kaapstad.

Congo Fashion Week

‘Bien coiffé, bien rasé, bien parfumé et tres bien habillé.’ In het Nederlands: goed geknipt, goed geschoren, goed geparfumeerd en zeer goed gekleed. Het staat opgetekend in het spelregelboek van La Sape (Société des Ambianceurs et Personnes Élégantes), een gezelschap van sfeermakers en stijliconen uit Congo. De leden ervan heten sapeurs en hoe arm ook, ze flaneren door de sloppenwijken in gepeperde designerjasjes en op immer gepoetste schoenen. Hun opzichtigheid brengt hoop en werpt de vraag op of mode een stad (waar de helft van de inwoners het met één maaltijd per dag moet stellen en veertig procent niet bij schoon drinkwater kan) inderdaad vooruit kan helpen.

De Nederlandse stoffenfabrikant Vlisco, die al een goede honderdzeventig jaar op Afrika geïnspireerde stoffen maakt voor de Afrikaanse markt, gelooft in ieder geval in Kinshasa als de toekomstige modestad en opende er alvast een kantoor en flagshipstore. En hoewel mode misschien niet het eerste is dat in je opkomt wanneer je aan de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo (DRC) denkt, bewijzen evenementen als Congo Fashion Week dat de stad meer te bieden heeft dan boeven en rebellen.

Marie-France Idikayi is het brein achter de modeweek. Met de wens ontwerpers uit Afrika internationaal te laten slagen en van Afrika een succesvolle productiebestemming te maken, startte ze Congo Fashion Council en Congo Fashion Institute waarmee ze bruggen wil bouwen tussen educatie, arbeidsmarkt en ondernemerschap. Congo Fashion Week is zo’n brug. Congo is tevens het enige land in Centraal-Afrika dat een publieke modeacademie heeft, het Institut Supérieure des Arts et Métiers (ISAM).

Dakar Fashion Week

Aangekomen in Senegal. Waar Dakar Fashion Week met zeventien edities de langstlopende modeweek van Afrika is. De Senegalese ontwerper Adama Ndiaye lanceerde ’m en werkte zich een slag in de rondte om er een succes van te maken.

Hoewel de modeweken van Lagos en Johannesburg die van Dakar wat betreft bekendheid verslaan, is Adama’s missie geslaagd: meer dan dertig ontwerpers uit tien landen showen tijdens Dakar Fashion Week hun collecties. Adama zelf trouwens ook, met haar label Adama Paris.

Eenmaal in Dakar loont het om Tongoro Studio te bezoeken, het label van ontwerper Sarah Diouf. Diouf refereert met haar kleren aan de landschappen en cultuur van haar thuisland Senegal. Ze serveert flirterige off-the-shoulder tops, lange, ruimvallende jurken van luchtige stoffen verfraaid met tie dye of grafische prints, jumpsuits met wijde pijpen en prints die spelen met de weelderige Senegalese natuur en cultuur.

Meer over dit onderwerp? Ontdek zeven Afrikaanse modemerken, die niet in je kledingkast mogen ontbreken.